Mulders Frans

De besten zijn gegaan, de anderen zijn gebleven,
Op steen, noch graf, noch kruis, staat ooit hun naam geschreven”

Onderstaand tekst van de toespraak bij gelegenheid van de opening van het Mulders Franshof.

Met dees weurd van d'n bekende dichter en schriever uut de urste helft van de vurrige eeuw, A. den Doolaard, begint 'n artikel ien de lèste uutgave van „De Zwijger” van 18 oktober 1945, d'n illegale kraant van Rooy ien d'n Twedde Wèreldoërlog, mit as titel:
„Een terugblik in het illegaal verleden”. Mit dees weurd karakterisierde heej de situatie roond de verzetsstrijders drek nao de bevrijding.

Geachte anwezigen,

Intusse zien dees weurd ien veul gevalle al lang achterhald en is 'r veul mier andacht vur dees verzetshelden. Weej drage daor vandaag nog iets extra's an beej dur 'n straot ien Mèrsele, ge kunt wel zegge eindeluk mér dat hedde al van Theo gehuurd, te nuume nor ozze ège Mèrselse verzetsheld Frans Michels.
Wie was Frans Michels en wat het heej gedaon?
D'r zien d'r veul ien Mèrsele die dor vort wennig van af wiëte, daorum wil ik dor hier wat dieper op ien gaon. Um te begriepe wat Frans o.a. gedaon het is 't nuëdig dat ge 'n bitje wet hoe 't verzet ien Rooy ien mekaar zaat.
Ien de beginjaore van d'n oërlog was 't verzet nog vrij amateuristisch van opzet. D'r won nog wennig onderduikers, d'r wiere nog gen minse opgepakt um ien Duitsland te gaon werke, d'r hoefde nog wennig nergestorte pilote ien veiligheid gebrocht te werre.
Dit veranderd dramatisch as ien 't begin van 1943 de bezetter iengriepende maotregele afkondigd zoëas de meldingsplicht vur studente en militaire, de mannen zich motte melde vur de Arbeids-einsatz enz. Hierdur nimt 't aantal onderduikers gigantisch toe en is 'n professionelere organisatie van 't grotse belang al was men dur de jaore hin al veul béter op mekaar iengespuld.
Ien Rooy bestoond 't verzet uut de militair opgezatte O.D. (Orde Dienst) mit daorien o.a. de sabotagegroepe, de L.O. (Landelijke Organisatie van hulp an Onderduikers) die zich, de naam zit 't al, bezig hiel mit hulp an onderduikers en de illegale schrievende pers zoëas „De Zwijger”. We hebbe 't hier vort ovver de L.O. waor Frans beej betrokke was.
De afd. Rooy van de L.O. haaj op ieder kerkdurp enne platselukke leider, vur Mèrsele was t zurge vur de bonkaarte en kliër, 't verschaffe van persoënsbewies, 't verschaffe van onderdak an de onderduikers en 't schaduwe van gevaorlukke persoëne. Daor kwaam ien de loëp van d'n tied nog beej de hulp an pilote en ontsnapte gevangene, hulp an belangrieke minse die 'n tiedje mosse schuule. etc.
Vur al dit werk han de minse van 't L.O. kontakte mit de onontbeerlijke instanties zoëas de distributie, arbeidsbureaus en bevolkingsregisters, waor vertrouwde persoëne hun mitwerking gave.

Zoë gaaf iemes op 't arbeidsbureau op tied dur wie opgeroepe wier um ien Duitsland te gon werke, zoëdat heej kos onderduike. 't Zelfde gebeurde dur goedwillende politieminse en dur minse op de telefoëncentrale. Zoë was 't hiël gewoon dat, as 'd'r ien Maastricht of Venlo de opdracht vur 'n razzia gegève wier, dat 'n paar minute latter al op de plats van bestemming bekend was.

Wie was Frans en wat het heej gedaon?
Frans wier gebore op 9 maart 1922 ien Mèrsele as zoon van mulder Lambert Michels.
Heej gruijde op ien Mèrsele roond de meule en 't was dan ok gen toeval dat heej op lattere lèftijd ien 't bedrief van zien vader ging werke. Ien zien jeugd bleek al dat heej 'n hiël sociaal vuulend iemes was. Daorum was 't ok hiël gewoon dat heej zich ien d'n oërlog mit d'n onderdrukte medemins bezig hiel. Van daoruut was de stap nor de L.O. hiëlemôl nie mer zô groët.
Frans zurgde dat de onderduikers ien Mèrsele ète en kliër han. Umdat heej mulder was kos heej de regels van de bezetter nog wel is umzeile dur te zurge vur wat extra mèl vur broëd te bakke. Haaj de bezetter wer ien of andere actie gepland, b.v. 'n razzia um onderduikers op te pakke, dan kreeg Frans via zien contacte daor bericht van en dur de meulewieke ien enne bepaolde stand te zette wisse alle onderduikers, die zich ophiele ien de bosse roond
Mèrsele dat ze zich uut de vuut mosse make totdat de meulewieke angave dat 't wer veilig was.
Ovver iën aspect van zijn illegaal werk wisse de meste minse niks. Mennige naacht is heej d'r op uut getrokke um ienformatie te verzamele ovver de militaire troepe van de bezetter wat dan dur gespuld wier naor de Engelse. Toen de ge-alliierde korter beej kwame was Frans koerier vur 't Twedde Britse leger o.l.v. Lt. Gen. Dempsey. Dit hiel ien dat heej ienformatie ovver de Duitse troepen, die vur de Engelsen van belang was, dur de linies brocht, de z.g.n. „line cross”-tochten. Dit was nachtwerk en lèvesgevaorluk, waorvan alliën zien moeder „misschien” wis waor heej naor toe was. Tigge Sjef, ziene beste vriend, zeij heej alliën: „Sjef, ik zie 'n paar daag weg”.
Op 16 oktoëber 1944 wier Mèrsele bevrijd, Frans zien werk zaat d'r op zudde zegge. Mar heej mos nog iën opdracht vervulle en daorvur mos heej via Castenray naor 't nog bezette Horst. Niemes wis wat die opdracht ienhiel, ovver zôn dinge praotte Frans nie, dat was te gevaorluk. Tigge Sjef zeij heej now ok alliën mer: „Ik zie 'n paar daag weg”. Van dees missie is heej helaas nie mer terug gekomme. Bekend is dat heej ien Horst is gewist en wer op huus an ging. Ovver de waore toedracht van wat 'r gebeurd is loëpe de meninge nog al uut èn. Iën ding is zeker, 'n paar weke nao zien vertrek uut Mèrsele is heej ien de buurt van Leune doëd angetroffe, vermoedeluk gefussilierd, en ien Mèrsele begrave.
„De Zwijger” van 18 oktoëber 1945 schrieft ovver Frans:

„Dat de overheid het nagelaten heeft, deze Venrayse held te eren - het zij zo - niemand minder dan Generaal Dempsey persoonlijk, vond het werk van Frans wel zo heldhaftig en edel, dat hij hem posthuum ge-eerd heeft. Het offer van Frans heeft ons gestaald”.

Dur 't werk wat Frans ien d'n oërlog gedaon het en waorvur heej zien lève gegève het zien hiël veul minse ien en roond Mèrsele d'n oërlog béter dur gekomme of hebbe ze messchien ur lève d'r wel an te danke.
Weej wille um vandaag, nao ruum 63 jaor, dan ok iere ien zien ège Mèrsele, dur 'n straot nor um te nuume: „Mulders Franshof”.

Onthulling infoborden bij NAD-kamp Endepoel in Merselo
Infoborden bij NAD-kamp Endepoel in Merselo. Interessant voor jong en oud! In juni van dit jaar…
2de Praotaovend 't Raokeliezer
Elke 1e maandag van de maand organiseren we de Praotaovend Vindt u het leuk om herinneringen…
Steun 't Raokeliezer met de Rabobank club actie!
ONS DOEL: Door de verhuizing van ons honk De Schop naar het nieuwe MFA Merselo hebben…
Nieuwsbrief Augustus 2024
In deze rubriek de laatst uitgegeven versie van de nieuwsbrief van 't Raokeliezer Druk op bovenstaande…
Praotaovend 't Raokeliezer
Elke 1e maandag van de maand Vindt u het leuk om herinneringen op te halen over…
Info borden geplaatst bij het voormalig NAD-kamp Endepoel
Vandaag zijn de informatie borden geplaatst bij het voormalige NAD-kamp Endepoel. Er is een wandelroute uitgezet…
’t Raokeliezer zoekt versterking
Ben je geïnteresseerd in de geschiedenis van Merselo en vind je het belangrijk dat deze bewaard…
Nieuwsbrief April 2024
In deze rubriek de laatst uitgegeven versie van de nieuwsbrief van 't Raokeliezer Druk op bovenstaande…
Nieuwsbrief November2023
In deze rubriek de laatst uitgegeven versie van de nieuwsbrief van 't Raokeliezer Druk op bovenstaande…
Boek “Onderwijs in Merselo van toen tot nu” te koop
Het boek is sinds de boekpresentatie en tentoonstelling op zaterdag 30 september verkrijgbaar voor de prijs…
Naar boven
Adres
Postadres


Graag contact opnemen via email

[email protected]
Inloopadres
Inloopadres:


Nadere info volgt

Telefoon: -
© 2024
   -  't Raokeliezer  -  
Privacybeleid  -  
Website: TP Media
magnifiercrossmenu linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram