Bij het doorspitten van het boek van Mien Kessels  “Wie wònt wòr of hét wòr gewònd ien Mèrsele” zag tot mijn verbazing dat meerdere families Emonts in Merselo gewoond hebben. Zelf kende ik uit mijn jeugd alleen een nicht van mijn vader Teng;  Moëene Mieneke en drie zussen van mijn vader. Tante Nel, die getrouwd was met Thijs Arts van de Boerenbond en Marie, getrouwd met Wim Arts, die gewoond hebben op het Kleindorp 12. Een andere zus van vader, Toos, was getrouwd met Piet van Tilburg en ze woonden op de Hazenhut, later verhuisden ze naar Ysselsteyn.

Mijn ouders woonden vanaf 1937 tot 1974 op M18, later Grootdorp 29 (nu 63,65), de boerderij van Petran Ewals en Carolien Rambags, een tante van mijn moeder. Later zijn ze gaan wonen  in de Pastoor Vercoulenstraat samen met broer Jan.

Verder woonde op de Endepoel 12 tot 1934 de familie van Grad Emonts, die toen  als een van de eerste bewoners naar de nieuwe ontginning Stevensbeek ging .  Zijn dochter Mina bleef in Merselo op verschillende adressen als huishoudster.

Vanaf 1901 woonden Antoon Emonts en Marie Nellen op Haag 4. Antoon kwam uit Horst en was schaapherder. Later woonde er hun dochter Anna met Bert Poels.

In 1910 woonde aan de Merseloseweg Cornelis Ewals met Wilhelmina Emonts. Een eindje verderop aan de Pas 1 woonde haar broer Sjef Emonts (Josephus-Jozepe) en Marie Poels met hun gezin. Hun jongste dochter Maria trouwde later met Fons Arts en een andere dochter, Truuj met Sjeng Cox van de Boerenleenbank. De zussen Greet, Bertha en Nel Emonts aan het Grootdorp 3. Dit waren de vrijgezelle kinderen van Sjef Emonts.

Deze feiten uit het boek van Mien Kessels brachten mij op het idee om eens uit te zoeken of dit allemaal familie van mij was. Vandaag de dag kan je dit doen vanachter je computer. Het internet is een bron van informatie, ook op genealogisch gebied. Talloze softwareprogramma’s worden, tegen betaling natuurlijk, aangeboden en nu zijn alle persoonsregisters van de gemeenten online in te zien.

De naam Emonts, Emons, Emonds en Emets komt algemeen voor in heel Nederland. Verder zijn Emontsen te vinden rond Aken in Duitsland en in het Duitstalige Belgie. Dit duidt mijn inziens erop dat de naam afkomstig moet zijn van een patroniem, n.l. Edmond, Edmundus of Emond.
Een tweestammige Germaanse naam met ongeveer de betekenis: beschermer van het erfgoed; ook: beschermer van de wet; uit ee = wet en mond = hand, beschermer, bescherming. Heiligennaam: Edmundus. Een patroniem of vadersnaam is een naam, al dan niet officieel, die aangeeft hoe de vader van de naamdrager heet. Nederlandse familienamen als Jans(s)en, Claes Willems(en) (Willemszoon), Hendriks, Jacobs en Hermans waren oorspronkelijk patroniemen. Men noemt dat versteende patroniemen.

Martien (Teng)  Emonts en Anneke Rambags kwamen allebei  uit Castenray.  Ze hadden, zoals toen gebruikelijk, een algemeen gebruikte naam n.l., Wolteren Teng en Heuvelmans Anneke.  Ze woonden van jongs af aan schuin tegenover elkaar aan de Castenrayse Straat, later de Lollebeekweg.  Anneke was een dochter van Johannes (Hannes) Rambags en Johanna Kuijpers. Zij  hadden, naast een boerderij, een hengstenhouderij en verzorgden de hengsten van de vereniging “De Vooruitgang” waaronder ook de alombekende Nico van Melo. Jan Strijbos heeft een boek geschreven over het wel en wee van deze vereniging en dus ook over de familie Rambags.  Het heet  “Trekpaardenfokkerij in het land van Nico van Melo”. Moeder had nog 11 broers en zussen, waarvan een, Truuj, een aantal jaren bij ons heeft ingewoond.

Als kind weet ik nog dat wij niet op onze speelplaats, achter het huis, mochten komen als Oom Piet met de hengsten langs kwam. Iets verbieden aan kinderen wekt juist nieuwsgierigheid op, dus hebben we stiekum van een afstand, de daad van die grote beesten gezien. Door de familierelatie was ons erf een vaste pleisterplaats voor de hengsten uit Castenray en de merries uit Merselo.

Teng is in 1910 in Horst geboren en al vroeg naar Castenray verhuisd. Hij was de oudste zoon van Peter Hubertus Emonts en Anna Elisabeth Lemmen. Hij had drie broers en drie zussen, n.l. Jacobus (Kuëeb), Jan, Jeu en Nel, To of Toos en Marie. Opvallend is wel het feit dat alle drie zijn zussen in Merselo zijn blijven hangen aan een man. Was de kermis hierbij een factor ?

De vader van mijn opa was Martinus Emonts (1839-1913) en hij had een broer Antoon Emonts (1847-1915) en die heeft dus vanaf ± 1900 op de Haag gewoond als schaapherder en was getrouwd met Maria Nellen (1846-1917).

Zij hadden  7 kinderen n.l.: Josephus Hubertus (1877-1936), Wihelmina Hubertina (1878-1964), Engelbertus (1881-1907), Anna Maria (1883-1920), Johanna Maria (1885-1948) en Peter Jan Hubert ( 1887-1963). De oudste zoon Josephus (Sjef, Jozepe) (1877-1936) trouwde met Anna Maria Poels en de oudste dochter Wilhelmina (1878-1964) met Cornelis (Minten Knil) Ewals. De jongste dochter Anna (1883- ) trouwde met Lambertus  Hubertus Poels en bleef op het ouderlijk huis. Uit dit huwelijk kwamen 5 kinderen : Nel, Toon, Tren, Lei en Teng.

Johanna Maria (1885-1948) was getrouwd met Jacobus Gerardus Poels en ze woonden in Horst-America aan de Zwarte Plak waar ze in de oorlog, voor onderduikers en piloten  onderdak verschaften. Peter Jan is nooit getrouwd geweest en is in 1963 in Sambeek gestorven. Zijn laatste baan was tuinman in het klooster aldaar. Josephus ging naar de Pas 1 en Wilhelmina naar de Merseloseweg. Cornelis en Wilhelmina hadden een aangenomen kind, Sieneke, die later trouwde met Hendrik Flinsenberg.

Sjef (Josephus) kreeg samen met Anna Poels 8 kinderen.

Antoon (1909-1983) getrouwd met Hendrika Arts is naar Horst-America vertrokken en daar ook gestorven en begraven. Verder nog  Petronella (1911-1964), Peter Johannes (1912-1965), Johanna Margretha (1914-1975), Huberta (1915-1969), Gertruda Huberdina (1917-1997), Jacobus Antonius (1919-1983) en Maria Hendrina (1922-1956). Peter is getrouwd met Maria Nellen en Petronella (Nel), Johanna Margretha (Greet) en Bertha zijn nooit getrouwd en hebben hun leven verder gesleten in het huis aan het Grootdorp nr 3. Gertruda (Truuj) is getrouwd met Sjeng Cox, die later de Boerenleenbank zou besturen. Eerst woonden ze op het Grootdorp M 9 (nu 35) en later het Kleindorp 12.  Jacobus Emonts is getrouwd met Annie van der Hulst en in 1983 overleden in Venray. Maria tenslotte, trouwde met Fons Arts  en overleed in 1956 veel te vroeg als gevolg van de ziekte van Huntington.

Een broer van mijn opa was Gerardus Hubertus Emonts die in 1909 trouwde met Gertrudis Klaassen. Hij verhuisde vanuit Horst via de Paterstraat in Venray naar de Endepoel N21 (nu 12). Uit dit huwelijk kwamen 6 kinderen, waarbij een doodgeboren tweeling (1911). Hun zoon Martinus (1914) overleed 25 dagen na zijn geboorte.

Al eerder waren er de dochters Maria Catharina (1910) en Christina Jacomina (1912). De laatste is de beter bekende Moeëne Mieneke. In  maart 1917 overleed zijn echtgenote en 8 maanden later hun 6 dagen eerder geboren dochter Maria Gertruda.Grad hertrouwde in 1919 met de weduwe Helena Arts-Jans, die een zoon, Jan, meenam uit haar eerdere huwelijk.  Deze Jan Arts werd in Merselo Wolteren Jan genoemd.

Op zoek naar de herkomst van de naam Wolteren in de familie Emonts las ik een verhaal, dat een van mijn voorouders wees zou zijn geworden en in Horst opgenomen is door het kinderloos echtpaar van Wolter Wolters en Sybilla Smits. Echter kan ik tot nu toe geen bewijs daarvoor vinden.

Grad en Lena kregen samen nog 9 kinderen. Twee ervan ( Gertruda en Maria) stierven al op 7 jarige leeftijd. Dochter Petronella (1921)stierf in Heel op 15 jarige leeftijd en  moesten ze in 1933 een doodgeboren kind begraven. Van de kinderen Theodora (1923), Wilhelmus (1924), Martinus (1926) en Maria (1929) kan ik tot nu toe geen gegevens vinden. Van zoon Josef Johannes is bekend dat hij in 1949 is overleden. In 1934 verhuisde de familie naar Stevensbeek om, als een van de eerste bewoners van het ontwikkelingsplan aan de Radioweg, opnieuw te starten. Grad is in 1939 overleden in Stevensbeek. Zijn oudste dochter, Maria, is ingetreden bij de nonnen in Sambeek.

Dochter Christina (Moeëne Mieneke) is niet meegegaan naar Stevensbeek, maar bij Truij van Meijel-Poels ( Moeëne Truij) ingetrokken op het Grootdorp M9  (nu 35). Waarom Mieneke bij Truij is ingetrokken is niet duidelijk. Was dit vanwege een dienstbetrekking (dienstmaagd) of vanwege de omstandigheden in het gezin van Grad Emonts. Mieneke heeft nog een poos als huishoudster gewerkt bij de gebroeders van Rijswijck. Daarna is ze naar Venray gegaan en laatste keer dat ik haar zag was in de gangen van Beukenrode waar ze in 2006 ook gestorven is.